Tachtig jaar lang oorlog

Tachtig jaar lang oorlog

De Tachtigjarige Oorlog begon officieel in 1568 en duurde tot 1648. Men spreekt ook wel van de Godsdienstoorlog of de Staats-Spaanse oorlog. Hoewel bijna 500 jaar geleden, is deze oorlog enorm bepalend geweest voor wie we vandaag zijn en hoe onze omgeving eruitziet.

Aan het begin van de oorlog vormden de Nederlanden één geheel (de ‘Zeventien Provinciën’) en vielen we onder Spaans gezag. In 1566 brak een volksopstand uit, waarbij de protestantse bevolking zich tegen het katholieke (Spaanse) bewind keerde: de Beeldenstorm. Algauw leidde dit tot een lange en bloedige burgeroorlog waarbij de lokale adel, onder wie het huis van Oranje en de graven van Egmont (‘de Staatsen’), zich verenigden tegen het Spaanse gezag.

Omstreeks 1585 slaagden de Spanjaarden erin om het grootste deel van Vlaanderen te heroveren: eerst het gros van de Vlaamse kuststeden, nadien Gent en Brugge, en tot slot de belangrijke havenstad Antwerpen. De Staatsen behielden echter controle over de zuidelijke oever van de Westerschelde. Dat was bijzonder strategisch: zolang ze deze zeearm konden controleren, was de haven van Antwerpen niet bruikbaar voor de Spanjaarden. De Staatsen besloten dan ook om die zuidelijke Westerscheldeoever met hand en tand te verdedigen: alle stadjes en dorpen werden er voorzien van zware bastions (zie bijvoorbeeld Sluis, Aardenburg, Ijzendijke, Philippine, …). Er werden bovendien nieuwe versterkingen gebouwd zoals Retranchement, en het tussenliggende gebied werd bezaaid met forten, schansen en linies. Als klap op de vuurpijl werden de dijken doorgestoken, waardoor er tussen de Staatse steden op de oever van de Westerschelde en de Spaanse troepen in Vlaanderen een groot en nagenoeg ondoordringbaar verdronken gebied ontstond. Wat we vandaag kennen als het Krekengebied van Sint-Laureins, met onder meer de Boerekreek en de Blokkreek, is het restant van die onderwaterzetting.