Boerenbond, Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu samen tegen Seine-Schelde-West
Artikel in Natuur en Landschap Meetjesland jaargang 16 nr.2 (2009), blz. 29-30
De Vlaamse regering moet het project Seine-Schelde-West stopzetten nu het nog kan. Dat hebben Boerenbond, Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu begin april bekendgemaakt tijdens een gezamenlijke persconferentie. Het was de eerste maal dat de drie organisaties samen een standpunt naar buiten brachten. “De gevolgen van dit project voor landbouw en natuur zijn zo groot, dat we onze tegenstellingen hiervoor even opzij zetten,” zo luidt het.
Het project Seine-Schelde-West zal de huidige waterproblemen vergroten, zeker wanneer de klimaatverandering in rekening wordt gebracht. Bovendien is de economische noodzaak van het project hoogst twijfelachtig en zijn de kosten ervan zwaar onderschat. Tenslotte heeft het een grote impact op de natuur en landbouw in de regio rond het Schipdonkkanaal.
In plaats van te investeren in de enorme infrastructuurwerken voor Seine-Schelde-West, moet de overheid werk maken van een toekomstgericht waterbeheer voor het Scheldebekken.
Voor de ontsluiting van Zeebrugge moeten naast de voorziene weginfrastructuur de estuaire vaart en het spoor uitgebouwd worden. Daar bestaat wel maatschappelijke eensgezindheid over, stellen de organisaties.
Grond / Ruimte
De uitvoering van Seine-Schelde-West neemt onredelijk veel open ruimte en beschikbare gronden in beslag. Er is de rechtstreekse inpalming van grond door de verbreding van het Schipdonkkanaal en het graven van het verbindingskanaal tussen het Schipdonkkanaal en het Boudewijnkanaal. Maar ook onrechtstreeks slorpt het project veel ruimte op. Er moeten bruggen worden verbouwd en heel wat grachten worden verbreed om de verzilting tegen te gaan. Daarnaast moet er grond worden aangesneden om verloren natuurgebieden te compenseren. Tot slot zou ook de opslag van grondoverschotten veel ruimte in beslag nemen. Het is nu al duidelijk dat uiteindelijk een veelvoud aan landbouwgrond door het project zal verloren gaan, dan de 70 ha die nu voor de verbreding in het plan-MER zijn vermeld.
Waterproblemen van de toekomst
De uitvoering van het project zal ook zorgen voor de degradatie van landbouw- en natuurgronden rond het kanaal, het gevolg van zout water in het kanaal. Om dat probleem te voorkomen, is voorzien om grote hoeveelheden water naar het verbreed kanaal af te leiden. Dat water is er niet – ’s zomers zijn er nu al watertekorten rond Gent. In de toekomst zullen die tijdelijke watertekorten steeds meer opduiken als gevolg van de opwarming van de aarde.
Het beschikbare zoet water is nodig om te voorzien in de verschillende functies van het bestaande netwerk (bvb. natuurfunctie van de Zeeschelde, landbouwfunctie van kanaal Gent-Oostende, scheepvaartfunctie van het kanaal Gent-Terneuzen). Het is ook van strategisch belang voor de toekomstige watervoorziening van de hele kustregio.
Seine-Schelde-West uitvoeren zou een strategische blunder zijn in het integraal waterbeleid: het project verergert de bestaande problemen van watertekort en verzilting en negeert de waternoden en evoluties in de toekomst. Boerenbond, Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu vragen dan ook om dringend werk te maken van een toekomstgericht waterbeleid voor de Schelde. Op basis van een goede waterbalans en een integraal overzicht van de noden in de toekomst, moet een plan worden gemaakt dat het Scheldebekken ‘climate-proof’ maakt.
Alternatieven zijn voorhanden
Terwijl het nut van het project hoogst twijfelachtig is (zeker de kosten zijn vandaag schromelijk onderschat), is de noodzaak ervan niet bewezen. Boerenbond, Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu vragen dan ook om eerst snel werk te maken van een aantal geplande investeringen. In het strategisch plan voor de haven zijn een heel aantal projecten genoemd waarrond wél een draagvlak en consensus bestaat, zoals het ontdubbelen van de spoorlijn Brugge-Gent.
Voor de toekomst bieden de ontsluiting via spoor en estuaire vaart naast de reeds voorziene verkeersontsluiting ruime mogelijkheden voor een duurzame groei van de Zeebrugse haven.
