Zegbroek-Kattenbos - Natuurpunt en Partners Meetjesland

Ligging: Ursel (Aalter)

oppervlakte van Natuurpunt: 4 hectare

Beschrijving

Op de biologische waarderingskaart zijn zowel Kattenbos als Zegbroek ingekleurd als biologisch zeer waardevol. Bij plantenliefhebbers is het Kattenbos vooral bekend om zijn voorjaarsbloeiers. Bosanemoon, slanke sleutelbloem, speenkruid, gele dovenetel, muskuskruid, dotterbloem, pinksterbloem, zenegroen en nog vele andere planten toveren vanaf april het bos om tot één groot bloementapijt. Een andere streling voor het oog zijn de orchideeën.

Naast de aangeplante populieren komen els, es, meidoorn en gelderse roos er het meest voor. Rond het Kattenbos liggen natte weiden die omzoomd zijn met knotwilgen. ’s Winters verblijven hier wulpen en op doortrek watersnip, regenwulp en grutto.

Ludo Goossens

Gemiste kans

Een tijd lang zag het er niet zo goed uit en vreesde Natuurpunt voor de toekomst van het bos. In 1989 werden de toen kaprijpe populieren gerooid, nadat het bos openbaar werd verkocht aan een houthandelaar. De eigenaar was akkoord om na het rooien van de bomen het bos te verkopen aan Natuurpunt (toen nog Natuurreservaten). Door een intern misverstand besloot Natuurreservaten het gebied niet te kopen. Deze gemiste aankoop had heel wat negatieve gevolgen voor het bos. Tijdens de winter van ’90-’91 werd het gebied heraangeplant met populieren, de grachten werden uitgediept zodat de vroegere vochtige plaatsen er uitgedroogd bij lagen. Al deze werken hadden voor gevolg dat het bloementapijt voor een deel verdwenen was. De volgende zomer werden tientallen vrachtwagens met maaisel van de wegbermen van de provinciewegen in het bos gestort. De weg die door het bos loopt, werd verhard met allerlei afbraakmateriaal.

Toch aangekocht

Gelukkig heeft het bos zich daarna opnieuw weten te herstellen. Op plaatsen waar brandnetels, distels en bramen de bovenhand kregen werd gemaaid en de laatste jaren is een verbetering merkbaar: de voorjaarsbloeiers krijgen weer de bovenhand. Vanaf 2000 bestond er een mondelinge overeenkomst tussen de eigenaar en Natuurpunt om beheerwerken te mogen uitvoeren (hakhoutbeheer en maaien), wat een gunstige invloed had op de voorjaarsflora. In 2014 kon Natuupunt uiteindelijk toch het waardevolle bos aankopen, waardoor de toekomst van dit unieke, natte biotoop veilig gesteld is.

Beheer

Men heeft meermaals geprobeerd om het bos te laten renderen door er populieren in aan te planten. Dit is voor het laatst gebeurd in de winter van 1990, na een totale verminking van de voorjaarsplanten en onderbegroeiing tijdens het rooien van de oude populieren. Dat bleek echter geen succes, want de omstandigheden zijn niet geschikt voor populier waardoor er nu veel bomen sterven.

Het is dan ook de bedoeling van Natuurpunt om de natuurlijke boomvegetatie, zoals zwarte en grauwe els, hazelaar, eenstijlige meidoorn, gewone es, waterwilg en gelderse roos, die nu aanwezig is als onderbegroeiing, terug alle kansen te geven. In een eerste fase worden de buitenste rijen populier, die het meeste licht wegkapen, gerooid. Hierdoor krijgen de onderste lagen en dus ook de voorjaarsbloeiers opnieuw de mogelijkheid om zich ten volle te ontwikkelen. Ook wordt zo een bufferzone (mantelvegetatie) gecreëerd, waardoor de inwaai van stikstof uit de omgeving wordt afgeremd. Het is ook belangrijk om de instroom van de omliggende bemesting uit het bos te houden zodat de voorjaarsvegetatie behoed blijft tegen oprukkende bramen, brandnetels en vergrassing. Door de extreem vochtige bodem is het unieke Kattenbosbiotoop zeer kwetsbaar en zal het, buiten de noodzakelijke beheerwerken om de voorjaarsbloeiers te beschermen, zo weinig mogelijk betreden worden en de bestemming rustgebied krijgen.

Johan Opstaele

Praktisch

Bereikbaarheid: via de Varenstraat in Ursel (Aalter)
Parkeren: beperkt langs de openbare weg, op de betonstrook van de silo’s (toegang tot de silo’s moet wel gevrijwaard blijven)
Wandelen:
– Door het gebied loopt een avontuurlijk pad van ongeveer 700 m (laarzen zijn noodzakelijk!), best te combineren met een wandeling in de buurt (suggesties zie verderop bij ‘Strek de benen’)
– Het bos ligt tussen wandelknooppunt 78 en 79
– Honden welkom aan de leiband
Fietsen: niet mogelijk in het gebied maar ligt wel vlakbij knooppunt 88 van het Fietsnetwerk Meetjesland
Aanrader: avontuurlijke brugjes door het gebied, speelbos Ganzenkleit op 1 km

Respecteer de natuur en onze algemene toegangsregels

Ontdek dit gebied met een ervaren natuurgids

Boek met je vereniging, school of vrienden persoonlijke begeleiding op maat, aangepast aan het tempo en de interesses van de groep.

Lees meer over onze natuurgidsenwerking.

Strek de benen!

Ontdek dit natuurgebied te voet of met de fiets. Klik op de routes hieronder en ontdek de omgeving. Je kan er ook gratis gps-tracks downloaden.

Fietsen door de Meetjeslandse bossengordel (Maldegem / Ursel / Knesselare)

Promeet nr.44 (maart 2021): door berg en dal langs het Drongengoed (ursel-Aalter)

Wandelen op de natte rand van het Drongengoedbos (Ursel)

Wil je nog andere natuurgebieden ontdekken? www.npmeetjesland.be/fietsenwandel

Help het Zegbroek-Kattenbos-Driesbeek

Dankzij jouw steun kan natuurgebied Zegbroek-Kattenbos verder ontwikkeld en beschermd worden. Je krijgt een fiscaal attest vanaf een bedrag van 40 euro, waarmee je tot 45% van het bedrag kan terugkrijgen via je belastingen. Overschrijven kan op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 (BIC: GEBABEBB) van Natuurpunt Beheer, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, met vermelding van ‘projectnr. 6255 Zegbroek-Kattenbos’.

doe meteen een online gift

Wil je zelf de handen uit de mouwen steken? Natuurpunt Meetjeslandse Cuesta organiseert jaarlijks heel wat beheeractiviteiten in het gebied. Neem contact op met één van de conservators die hieronder zijn vermeld of bekijk onze groene agenda.