Romeinse kampen in het Meetjesland
De laatste decennia zijn heel wat Romeinse vindplaatsen opgegraven in het Meetjesland, die ervoor zorgen dat ons zicht op de Romeinse aanwezigheid drastisch veranderd is. Vooral de regio Aalter – Merendree – Knesselare blijkt een zeer dense Romeinse bewoning te hebben gekend, maar recent zijn ook zeer bijzondere archeologische sites onderzocht in onder meer Maldegem en Kaprijke. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Naast de vele burgerlijke sporen (resten van huizen en erven, wegen, waterputten, …) springen er echter twee sites in het oog. In onze streek zijn immers twee Romeinse legerkampen gekend: eentje in Maldegem en een ander kamp in Aalter. Alhoewel ze allebei opgebouwd zijn volgens de strakke normen van het Romeinse leger, is de context van beide volledig verschillend.
Het kamp van Aalter-Loveld bevindt zich op een heuveltje net ten zuiden van het actuele centrum. Er werden sporen aangetroffen van een rechthoekig legerkamp van zo’n 150 op 250 meter. Dit kamp dateert uit de periode tussen de vroege Keizertijd (het begin van onze tijdrekening) tot en met de 2de eeuw na Christus. Vermoedelijk is het kamp opgetrokken in het kader van de eerste Romeinse bezetting in onze streken. We tasten nog in het duister waarom het kamp precies hier werd opgetrokken. Hoe zag het handelsnetwerk er bijvoorbeeld uit in die periode? Was er een nabijgelegen nederzetting die het de moeite loonde om er een legerkamp te bouwen?
Luchtfoto van het Romeins castellum van Maldegem-Vake, net ten noorden van de E34. De pijlen tonen de grachten rond het kamp (© UGent, Vakgroep Archeologie, J. Semey)
Een tweede Romeins legerkamp uit Maldegem-Vake is van dezelfde grootteorde, maar werd gebouwd omstreeks 172-174 na Christus. Het kamp was slechts een paar jaar in gebruik en werd hier waarschijnlijk gebouwd als reactie op een reeks invallen van een Germaanse stam, de Chauci. Uit opgravingen door de UGent tussen 1984 en 1992 bleek dat het kamp betrokken werd door hulptroepen, bestaande uit infanterie en cavalerie. Beide kampen (of castella) zijn beschermd als monument. Ze zijn grotendeels bewaard in de bodem, dus tot op vandaag is er geen spoor van te bespeuren in ons landschap: de geheimen zitten mooi verscholen onder de grond.
Sam De Decker, artikel in het tijdschrift Natuur en landschap Meetjesland, winter 2022
bronnen: Romeins castellum op het Loveld: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302884; LALOO P., CRUZ F., MIKKELSEN J., TAELMAN D., LANGOHR R., ROZEK J. & WINDEY S. 2014: Aalter Loveld. Archeologische evaluatie en waardering van de Romeinse site Aalter Loveld (Aalter, provincie Oost-Vlaanderen), Gate – rapport 74, Bredene; Castellum van Maldegem – Vake: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301461
