Zet die koe terug in de wei! ‘Veefabrieken’ in het Meetjesland in opmars

Op verschillende plaatsen in het Meetjesland liepen halfweg 2015 vergunningsaanvragen voor industriële landbouwbedrijven. Deze bedrijven hebben vaak geen of maar een beperkte link met het omgevende landbouwgebied.

 

Het overgrote deel van de kippen, varkens of koeien ziet de buitenlucht alleen op weg naar het slachthuis. Ook voor de volksgezondheid zorgen dergelijke veefabrieken voor problemen. De resistentie van bacteriën neemt toe door massaal gebruik van antibiotica. De bedrijven zorgen ook voor een grote uitstoot aan fijn stof.

 

Een relatie met het omliggende landbouwgebied is er nauwelijks. Door het grootschalig invoeren van veevoer (vooral uit Zuid-Amerika) wordt de kringloop van grond-veevoer-dier-mest-grond doorbroken. In Zuid-Amerika gaat dit gepaard met grootschalige ontbossing en raakt de grond uitgeput; in Vlaanderen groeit het mestoverschot. Deze manier van veeteelt heeft weinig meer met landbouw te maken. Daarom noemen we dergelijke landbouwbedrijven ook wel ‘veefabrieken’.

 

Deze grootschalige landbouw is niet alleen nefast voor omwonende en natuur. Ook voor kleinschalige landbouwbedrijven vormen dergelijke veefabrieken een bedreiging. Door een overaanbod van varkensvlees bijvoorbeeld zijn de prijzen momenteel zeer laag en is boeren nauwelijks nog rendabel voor een familiale landbouwer. De veefabrieken zorgen ook voor een hoge stifkstofuitstoot. Gezien Vlaanderen een drastische verlaging van de stikstofuitstoot moet realiseren bestaat het gevaar dat hervergunning van bestaande familiale landbouwbedrijven onmogelijk wordt.

 

Hieronder geven we een overzicht van de ‘veefabrieken’ waarvoor halfweg 2015 vergunningsaanvragen zijn ingediend.

(foto: Fons Standaert)

Veefabriek 1: varkens aan de Schare ( Bassevelde-Assenede)

De aanvraag gaat over een uitbreiding van een bestaand varkensbedrijf. Momenteel zijn er op het bedrijf 1.093 varkens en 2.265 biggen. Het bedrijf wil uitbreiden naar 14.605 varkens en 6.378 biggen. Aanvullend zal ook het aantal runderen toenemen van 113 naar 148 dieren. De totale bedrijfssite wordt (inclusief mestverwerking) 6,5 ha groot. Dit is meer dan 12 voetbalvelden. Er wordt een mestverwerkingsinstallatie gepland voor 20.000 ton per jaar.

 

Er is voor het dossier geen lokaal draagvlak. Een buurtcomité werd opgericht. Bij de verschillende vergunningsaanvragen werden steeds tussen 120 en 290 bezwaren ingediend. Ook het gemeentebestuur van Assenede is zwaar gekant tegen het dossier. In 2013 gaf Vlaams minister Joke Schauvliege een milieuvergunning voor het bedrijf. Zowel het buurtcomité als de gemeente zijn in beroep gegaan bij de Raad van State. Op 02/04/2015 werd na een lange juridische strijd de milieuvergunning van An-Pigs vernietigd door de Raad Van State. Voor de bouwvergunning lopen nog verschillende aanvragen en ook een procedure bij de Raad van State.

 

Ondanks het ontbreken van de nodige vergunningen startte het bedrijf toch met bouwwerken. Deze werden na een klacht stilgelegd. Er werden ook al klachten ingediend voor geluidsoverlast van het bestaande bedrijf, die gegrond verklaard werden.

 

Lees meer hier

 

 

Veefabriek 2: kiekens in de Stuiver-Stoktevijver (Waarschoot/Zomergem)

In het voorjaar van 2015 werd een aanvraag ingediend voor een nieuw slachtkuikenbedrijf voor 84.999 kuikens. De aanvrager heeft al een bedrijf vergund voor 111.000 slachtkuikens en 393 runderen op 500 meter van de nieuwe bedrijfssite. Er zijn 3 stallen van 70 meter lang en 18 meter breed gepland. Ze worden op 50 meter van de straat gebouwd, komen dus tot 120 meter in het veld. De mest wordt geëxporteerd, er is geen verwerking voorzien. De jaarlijkse mestproductie bedraagt 1.466 ton. In het beste geval zal ongeveer een kwart van het voeder(maïs) van eigen bedrijf komen.

 

Ook voor dit dossier is totaal geen draagvlak in de buurt. Er werden door de actiegroep ‘Lieve-r-zuiver’ (tussen Lieve en Stuiver) meer dan 250 bezwaarschriften ingediend. De milieuraad van Waarschoot gaf een negatief advies. De gemeenteraad van Waarschoot keurde een motie goed.

 

De belangrijkste bezwaren van de buurtbewoners zijn de waarde van de bijna ongerepte open ruimte tussen Zomergem en Waarschoot, geur- en transporthinder en de nabijheid van Het Leen. Wandelaars, fietsers, joggers en ruiters genieten van de open ruimte met het mooie nieuwe fietspad in de buurt. Een prachtige ‘ademruimte’ wordt een zoveelste te mijden omgeving: stof, geur, geluid, ammoniak, verkeer. Dit zal ook de waarde van de eigendommen doet kelderen.

 

Voor de natuur is de situatie even alarmerend. De open ruimte wordt de laatste jaren door meer dan 200 kleine zwanen gebruikt als overwinteringsplaats. Ze legden duizenden kilometers af om hier een rustige en veilige plek te vinden. De stikstofuitstoot van het bedrijf is nefast voor de omliggende bosjes en Het Leen. Nieuwe bedrijven die voor een bijkomende uitstoot aan stikstof zorgen, zijn volgens de ‘programmatorische aanpak stikstof’ trouwens niet aanvaardbaar.

 

 

Veefabriek 3: kippen in de Zuttershoek (Bellem-Aalter)

De aanvraag heeft betrekking op een nieuwe pluimveehouderij voor 50.000 dieren. De aanvrager beschikt al over een bedrijf voor 10.000 dieren. Er worden 2 loodsen van 30 meter op 135 meter voorzien.

 

De buurtbewoners dienden 160 bezwaarschriften in. Hun belangrijkste bezwaren zijn geur- en geluidshinder, de uitstoot van fijn stof en de verkeersveiligheid. De buurt vreest ook voor toenemende wateroverlast, want in de omgeving zijn er al regelmatig overstromingen. Die kunnen door de verdere verharding nog toenemen.

 

De Bestendige Deputatie verleende de milieuvergunning voor de duur van 29 jaar. De buurtbewoners zullen beroep aantekenen bij de minister.

 

 

Fabriek 4: varkens in de Oude Boekhoutestraat (Bassevelde-Assenede)

Op slechts enkele kilometers van het bedrijf op de Schare en dichtbij het Dorp en een woonwijk, werd in 2013 een milieuvergunningsaanvraag ingediend voor de uitbreiding van een bestaand bedrijf. Men wil van 2.605 varkens en 1.675 biggen naar 7.338 varkens en 6.921 biggen gaan. Daarvoor zal een nieuwe stal gebouwd worden die de volledige open ruimte in de driehoek Oude Boekhoutestraat, Spoorwegstraat en de oude spoorlijn 55A (nu fietspad) zal innemen. De mest (8.805 ton mengmest per jaar) zal voor 70% verwerkt worden in een externe mestverwerkingsinstallatie en voor 30% uitgereden op eigen grond (slechts 1 hectare).

 

Tijdens het openbaar onderzoek werden 171 bezwaren ingediend. Aantasting van het landschappelijk waardevol agrarisch gebied was een belangrijk argument tegen de komst van de stal, evenals geur- en geluidshinder en de toename van vrachtwagenverkeer. Desondanks verleende de Bestendige Deputatie de vergunning.

 

Tijdens de beroepsprocedure werden opnieuw 162 bezwaren ingediend. Midden 2014 werd ook in beroep door de minister een milieuvergunning uitgereikt. In april 2015 werd door het bedrijf een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning ingediend. Deze heeft betrekking op de afbraak en het opnieuw bouwen, mits uitbreiding, van de bestaande stallen. De grote nieuwe stal werd niet opgenomen in de aanvraag.

 

 

Met dank aan Wim Willems, Fons Standaert en Hendrik Haers voor de lokale input