Zuurstof voor het Meetjesland: Natuurpunt plant bomen
Cabaretier Wouter Deprez voerde de voorbije maanden campagne voor bosbehoud en bosuitbreiding. Zijn strijd is belangrijk. Vlaanderen is een bosarme regio. Amper 10,8% van de oppervlakte is bos. Hiermee is Vlaanderen één van de bosarmste streken in Europa. In het Meetjesland is slechts 4,5% van de oppervlakte bos.
Meer bomen en bos realiseren is dan ook een belangrijke uitdaging voor onze regio. Een bosuitbreidingsstudie in 2003 maakte de plannen voor bijkomend bos in het Meetjesland concreter. Elf bosuitbreidingsgebieden werden in het Meetjesland geselecteerd. Bij de opmaak van deze plannen was er niet alleen aandacht voor de wensen op vlak van ecologie, historiek en recreatie. Ook de haalbaarheid vanuit landbouwoogpunt werd grondig bestudeerd. Alle gemeentes en maatschappelijke actoren gingen akkoord met de plannen.
In het Maldegemveld worden bomen gekapt om de biodiversiteit te verhogen (foto: Ludo Goossens)
Plantactie in een natuurgebied (foto: Natuurpunt)
Om te (her)ademen
De vraag naar meer bos is in het bosarme Meetjesland groot. Bossen zijn belangrijk voor heel wat planten- en diersoorten. Bossen hebben een positieve impact op de milieukwaliteit: ze zorgen voor zuurstof, maar ook voor minder fijn stof. Bossen zijn in staat om een groot volume koolstof op te slaan, waarbij ze een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatproblematiek. Bossen zijn levensnoodzakelijk voor de mens. Ze zorgen voor rust in ons drukke bestaan en leveren duurzaam timmer- en brandhout.
Gepland: dt-fout?
In totaal werd 400 hectare nieuw bos voor het Meetjesland gepland. Naar schatting slechts een kleine 100 hectare nieuw bos werd daadwerkelijk geplant. Voornamelijk in de omgeving van het Hooggoed (Aalter), Het Leen en het Drongengoed werden percelen bebost. Pijnlijker is dat ook in het Meetjesland tegelijk een pak bos verdween. Wanneer een bos verdwijnt voor het herstel van waardevolle andere natuur zoals heide, van ‘natuur’ naar ‘waardevollere natuur’ zeg maar, kunnen we dit toejuichen. Maar er sneuvelde ook heel wat bos voor bijkomende woningen en infrastructuur.
Natuurbeheer: niet overal (hetzelfde) bos
Natuurpunt zet in onze regio dan ook sterk in op bosuitbreiding – als dit tenminste past binnen het huidige landschap, de historiek en een duidelijke beheervisie. Waar en welke bomen worden geplant is dus anders per gebied. Het is logisch dat de poldergraslanden in de kreken, open valleigebieden en heideterreinen rond Maldegem en het zuidelijke Meetjesland niet bebost worden. Meer nog: daar worden zelfs bomen gekapt om het historische landschap en de ecologische waarden te herstellen. In de Vallei van de Oude Kale wordt bijvoorbeeld ingezet op een halfopen landschap met waardevolle hooilanden en knotwilgenrijen. In het Maldegemveld streven we dan weer naar een mozaïek van open heidestukken, schrale graslanden en bossen.
Luchtfoto van de Keigatbossen (foto: Ludo Goossens)
Natuurpunt als koploper
Natuurpunt is voorstander van het uitbreiden en verbinden van bestaande boskernen. Ook kleinere bossen promoten we, als dit past in het landschap. Dankzij Natuurpunt staat er heel wat bos en bosuitbreidingsgebied op de ruimtelijke uitvoeringsplannen. De voorbije jaren organiseerde Natuurpunt ook een aantal plantacties. Zo werd in het Maldegemveld 2,3 kilometer hagen en houtkanten aangeplant. In het voorjaar van 2014 en 2015 werd er 2,5 hectare nieuw bos gerealiseerd. Ook de komende jaren zijn in het Maldegemveld nog plantacties voorzien. Zo zullen in het voorjaar van 2016 langs enkele nieuwe wandeldijken brede houtkanten aangeplant worden.
Natuurpunt De Ratel-Nevele heeft al heel wat bomenrijen en knotwilgen aangeplant in de Vallei van de Oude Kale. De bedoeling is om in 2016 1,5 hectare nieuw bos te realiseren in de omgeving van het Vaardeken, op de grens van Hansbeke en Merendree. In de Vaanders (Aalter) zal de komende jaren meer dan 10 hectare nieuw bos gerealiseerd worden. In november werd gestart met de aanplant van 50 nieuwe dreefbomen en de aanleg van een brede houtkant. In het Ganzeveld (ook in Aalter) zal de komende jaren 5 hectare nieuw bos gerealiseerd worden. Op 12 maart 2016 zal Natuurpunt in het gebied een nieuwe geboortedreef realiseren.
Verbinden en uitbreiden
Je ziet het: Natuurpunt wil volop inzetten op plantacties. Deze acties worden erg gesmaakt door gezinnen en andere vrijwilligers. Het draagvlak is duidelijk groot. Vanuit Natuurpunt steunen we dan ook ten volle de strijd van cabaretier Wouter Deprez.
Minister van Natuur Joke Schauvliege gaf al aan om de middelen van het boscompensatiefonds (geld dat is bedoeld om verdwenen bos ergens anders te compenseren met een nieuwe aanplant) ter beschikking te stellen van de gemeentes. Op voorstel van minister Schauvliege zou het geld voortaan verdeeld worden over de verschillende gemeentes. Is dat een goede zaak? Dat valt nog te bezien. Als het betekent dat elke gemeente willekeurig een halve hectare bos mag aanleggen, dan boeken we weinig winst. Een bos heeft immers een minimumoppervlakte nodig en een halve hectare is te klein om een bos al zijn functies te laten opnemen. Belangrijk is dat de aanplantingen zorgen voor de uitbreiding van bestaande bossen en de verbinding van belangrijke boscomplexen. Natuurpunt is er in het Meetjesland alvast klaar voor.
Artikel uit ‘Natuur en landschap Meetjesland’ jaargang 22 nr.4 (2015)
Koen Martens, Toon Spanhove en Kurt De Kesel
